No Image Available

Şölen

 Yazar: Platon  Yayınevi: Alfa Yayınları More Details
 Açıklama:

Şölen kitabı, 295 sayfa olup, Alfa Yayınlarından çıkmıştır.215 sayfası Yunanca ve Türkçe orijinal metinden, 53 sayfası ise dipnotlardan oluşmaktadır. Benim okuma yöntemim konuşmalara ayırıp, önce Türkçe kısmı okumak, sonra da toplu halde dipnotları okumak şeklinde oldu.

Kitap, Agathon’un ilk trageyadyasının bir yarışmada birinci seçildikten sonra verdiği kutlama yemeğinin yemeğe katılan Aristodemos’un Apollodoros’a aktardığı diyaloglardan oluşmaktadır.

Kitabın, İ.Ö 385-383 arasında yazıldığı düşünülmektedir.

Kurgusal olarak yapılan bölümlendirme şu şekildedir:

  • Giriş
  • Arsitodemos’un girişi
  • Phaidros’un konuşması
  • Pausanias’ın konuşması- 1.ARA
  • Eryksimakhos’un konuşması-2.ARA
  • Arsitophanes’in konuşması- 3.ARA
  • Agathon’un konuşması-4. ARA
  • Sokrates ile Agathon arasındaki tartışma
  • Sokrates’in konuşması- 5. ARA
  • Alkibiades’in konuşması
  • Kapanış

Apollodoros bir dostuna, şölenle ilgili Aristodemos’tan duyduklarını anlatır. Aristodemos sokakta Sokrates ile karşılaşır, Agathon’a gitmektedir, Aristodemos’ta ona katılır. Şölende ev sahibi Agathon Eros’a övme önerisinde bulunur.

Sırayla konuşurlar:
Övgüye Phaidros başlar: Eros’un en eski tanrı olduğunu söyler. Sevilen bir adam, çirkin bir iş yaparken sevdiği tarafından yakalanmaktan utanacağından ve bu acı vereceğinden çirkin işi yapmaktan kaçınır
“bu yüzden de aşıklardan ve onların sevgililerinden oluşan bir kent ya da bir ordu kurmanın bir yolu olsaydı eğer, kendi kentlerini yönetebilmeleri için bütün çirkin şeylerden uzak durmalarından ve birbirleriyle yarış etmelerinden daha iyi bir yol olamazdı herhalde…”

Sonra Pausanias konuşur, Eros’un bir değil iki tane olduğunu ( halka ait ve göksel olmak üzere)söyler. “Güzelce, dürüstçe yapılan şey güzel, dürüstçe yapılmayan şeyse çirkin olur.” Syf 54-55
Konuşmayı Eryksimakhos sürdürür, aşkın sadece insanlarda değil, tüm varlıklarda olduğunu söyler. Aşkın herşeye gücünün yettiğini söyler. “Ama iyilik konusunda tanrılar katında da, insanlar arasında da sağduyuyla ve dürüstlükle tapınılan Aşk, bu en büyük güce sahip olan Aşk’tır ve bütün mutlulukları bize veren odur.” Syf 81.
Sözü Aristophanes alır. Eskiden üçüncü bir cinsiyet olduğunu söyler, bunlar iki cinsiyetten oluşan androygnoslardır, dört kolları, dört bacakları ve kafalarının iki tarafından iki yüzleri vardır. Bunlar Zeus’a kafa tutmaya başlayınca Zeus onlar ikiye ayırmıştır, bunlar eşlerini aramaya devam ederler, işte bu bütünlüğü arzulamanın ve aramanın adıdır aşk der. Sayfa 91.

Konuşmayı Agathon sürdürür. “ Bana kalırsa önceki konuşmacıların hepsi de tanrıyı övmek yerine tanrının neden olduğu iyiliklerden dolayı insanları kutladı… bizim önce Aşk’ın ne tür bir varlık olduğunu, ondan sonra da bağışladığı şeyleri övmemiz gerek” Sayfa 103-105.  Eros’un aslında en son tanrı olduğunu söyler, güzelliğinden,erdeminden, yiğitliğinden ve bilgeliğinden söz eder. Agathon’un konuşması bitince orada bulunan herkes alkışlar.

Sonra, Sokrates konuşmaya başlar. Agathon’a sözlerini gözden geçirmek için birkaç soru sorar. Agathon’un söylediklerini çürütüp, kendisinin bu hakikatleri öğrendiği kişi olan Diotima ile diyalogunu aktarır. Bilgelik ve cehalet arasındaki varlıktan söz eder.
“Doğru bir kanıya sahip olmak bilmek değildir, çünkü nedensiz bir şey nasıl bilgi olabilir? Cehalet de değildir, çünkü şans eseri gerçeği yakalayan bir şey nasıl cehalet olabilir? Kuşkusuz bunun gibi bir şeydir doğru kanı da, yani cehalet ile kavrayış arasında bir şey…” Syf 133.
“… genel anlamda iyi şeylere ve mutlu olmaya duyulan her türlü arzudur o en büyük ve her işte düzenbaz olan aşk. .” Sayfa 147
“Bedence gebe olanlar, daha çok kadınlara yönelirler ve bunlar bu yolla, yani çocuk doğurma yoluyla ölümsüzlüğü, hatırayı ve mutluluğu akılları sıra sonraki tüm zamanlar için elde etmek üzere aşık olanlardır. Ruh bakımından gebe olanlarsa, gebe kalması ve doğurması ruh için uygun olan şeylere bedenlerinden çok ruhlarında gebe kalanlardır. Peki nedir uygun olan? Sağduyu ve genel olarak erdem. Bütün yaratıcı şairler ve mucit oldukları söylenen bütün zanaatkarlar bunlardandır…” sayfa 159
Sokrates, “Önce güzel bedenlere sonra güzel alışkanlıklara sonra güzel bilgilere sonrasında güzelin bilgisine ermek insan için yaşanmaya değer bir andır.” demektedir.
Sokrates’in konuşması sonrası bazıları alkışlar, o sırada bir gürültü kopar, sarhoş bir şekilde Alkibiades gelir, aşkı övmesi istendiğinde bunu kabul etmez, Sokrates’i öveceğini söyler: “Çünkü bu adamın yanında bir tanrıya yahut kendisinden başka bir insana övgüler yağdırırsam eğer, yakama yapışacak benim” der. Sayfa 181.
Alkibiades Sokrates’e nasıl aşık olduğunu anlatır, savaştaki cesaretinden örnekler verir. Sözünün sonunda Agathon’u Sokrates’e aşık olmaması için uyarır. Sokrates de aslında Alkibiades’in Agathon’u sevdiğini, Sokrates’ın da onu sevmesini istediğini açıklar. Bu sırada başkaları da gelir, ortalık karışır ve bazıları ayrılır, Sokrates Agathon ve Aristophanes’i uyutup çıkar ve günlük yaşamına devam eder.
Kitapla ilgili olarak Platon’un Aristophanes’in Kurbağalar adlı eserine cevaben yazıldığı söylenmektedir.
Ayrıca konuşmacıların ilkinin-Phaidros aristokrat, ikincisinin Pausanias hukukçu, üçüncüsünün Eryksimakhos fizikçi, dördüncüsünün Aristophanes komedi yazarı, beşincisinin Agathon trajedi yazarı ve sonuncu Alkibiades’in asker ve devlet adamı olmasından hareketler bu sınıflar arasındaki uzlaşmazlığı da temsil ettiği söylenmektedir.
Eserde Sokrates’in konuşmasına az yer verilmesinin sebebinde, eserin asıl amacının Sokrates’in övülmesi olduğu yönünde yorumlar bulunmaktadır.
 Geri