No Image Available

Anadolu Selçuklu Sanatı’nda Gezegen ve Burç Tasvirleri

 Yazar: Ahmet Çaycı  Yayınevi: Kültür Bakanlığı More Details
 Açıklama:

Kültür Bakanlığı tarafından 2002’de yayımlanmış olan 242 sayfalık bu eser, alanında bildiğim kadarıyla tek olma özelliğine sahip. Öncelikle tanımlara yer vermiş; kozmos, kozmogeni( evren+doğum), kozmoloji( kozmik varlıklar hakkında inceleme yapmak), astronomi ( gök cisimleri+kurallar) ve astroloji( gök cisimleri+bilim). Tarihi süreçleri ise; Antik Dönem, İslam Öncesi Türk Arkeolojisi,İslam Arkeolojisi ve Büyük Selçuklu Arkeolojisi olarak ele almış. Katalog içerisinde ise gezegen tasvirleri, burç tasvirleri, gezegen-burç tasvirleri ve evren tasvirleri yer alıyor.

 

Anadolu Selçuklu Döneminde ise daha ayrıntılı bir şekilde,

Gezegen tasvirleri başlığı altında;

Mars( Merih), Ay( Kamer), Venüs( Zühre), Güneş ( Şems), Merkür( Utarit) Satürn( Zuhal), Jüpiter( Müşteri) ve Cevzahir

Gezegenlerle bağlantılı diğer tasvirlerde;

Ay-boğa mücadelesi, kartalın diğer hayvanlarla olan mücadelesi, çarkıfelekten oluşan tasvirler, evrenle ilgili tasvirler, ay ve güneş tutulmaları, ejder ve siren tasvirleri

Burç tasvirleri altında ise 12 burçla ilgili örnekler yer alıyor.

Kitaptan ilgimi çeken kısımlardan birkaç not paylaşmak istiyorum;

Astrolojinin bölümleri

1- Hüküm Astrolojisi: İnsan kaderi üzerine kehanetleri ortaya koyar.

2- Doğal Astroloji: Yıldızların yeryüzü üzerindeki etkilerini inceler.

3- Küresel Astroloji: Yıldızların muhtevasını inceler.

 

Kitabın katalog bölümünde fotoğrafları verilmiş eserlerle ilgili ayrıntılı bilgi verilmiştir. Bunlarda yer alan boğa ve aslan mücadeleleri, ay ( boğa ile sembolize edilmiştir) ve güneşin( aslan ile sembolize edilmiştir) mücadelesidir. Genelde ay batının, güneş doğunun sembolüdür.

Anadolu Selçuklu Dönemi Gezegen- Burç Karakteristiği Bölümünde, sembolik olarak burçların ve gezegenlerin eserlerde nasıl yer aldığından bahsedilmiştir.
Mars( Merih) bir elinde kılıç diğer elinde kesik baş taşıyan figür şeklindedir, savaş ve savaşla ilgili betimlemelerde kullanılır. Evi koçtur, kırmızı renkle özdeşleştirilmiştir.
Ay( Kamer) bağdaş kurmuş elinde veya basında hilal tutan figürdür, evi yengeçtir.
Venüs ( Zühre) elinde ut veya flüt çalan figürdür, evi boğadır, güneşin hizmetçisi, sarayın çalgıcısı görevindedir.
Güneş ( Şems) bağdaş kurup elinde veya başının üstünde Güneş kursu tutan figür, aslan figürü kullanılır, evi Aslan’dır.
Merkür(Utarit) elinde kitap veya kalem tutan katiptir, İkizler ve Başak evidir.
Satürn( Zuhal) Sakallı veya sakalsız elinde kova, kazma, kürek, balta taşıyan figür bazen bir binici bazen bir oduncudur, bilgedir, güneşin hazinesini bekleyen bekçi görevidir. Doğulu karaktere sahiptir.
Jüpiter( Müşteri) elinde kitap veya rulo taşıyan figürdür, rengi beyazdır.
Cezvahir ejder başı, ejder kuyruğu anlamına gelir.

 

 Geri